خبرگزاری ایانا
نخستین همایش فرصت‌های استفاده از سیلوهای فلزی و بتنی در ذخیره‌سازی غلات کشور با اظهارات چالشی آردسازان و سیلوسازان نسبت به عملکرد یکدیگر برگزار شد.
در این همایش که با استقبال فعالان حوزه نان و غلات مواجه شد، محمدرضا مرتضوی، رییس هیات‌مدیره خانه صنعت و معدن استان تهران و دبیر انجمن صنفی آردسازان کشور گفت: تاکنون در کشور سازمان‌هایی نظیر تعزیرات، سازمان حمایت تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان و ... ایجاد شده است که هنوز معلوم نیست چه دستاوردهایی داشته‌اند، چراکه این سازمان‌ها با ایجاد مزاحمت برای تولیدکنندگان همواره مشکلات بسیاری ایجاد کرده‌اند.
وی با اشاره به فرازهایی از سخنان بنیانگذار انقلاب اسلامی، امام خمینی (ره) که همواره تاکید داشتند کار مردم را به مردم واگذار کنید، افزود: رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز همواره به مبحث اقتصاد مقاومتی تاکید می‌کنند که دولت پای خودش را از اجرا کنار بکشد و نقش نظارتی و حاکمیتی ایفا کند.
مرتضوی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به حضور شاهرخ ظهیری (پدر صنعت غذا) و تلاش‌های او در راستای مالیات بر ارزش افزوده و معافیت صنعت غذا تاکید کرد: به‌رغم همه این تلاش‌ها، هنوز برای دولت، مجلس و ارگان‌های نظارتی مشخص نشده که وقتی پیمانکاری برای دولت کاری انجام داده، اما هنوز پولش را نگرفته، نباید اداره دیگر مالیات بر ارزش افزوده از او اخذ کند.
رییس هیات‌مدیره خانه صنعت و معدن استان تهران یادآور شد: 350 هزار کارمند دولتی در جمعیت بالغ بر یک صد میلیونی ژاپن وجود دارد، اما در کشور ما 15 برابر ژاپن کارمند دولتی فعالیت می‌کنند و طبیعی است در چنین شرایطی دیگر پولی برای اصلاح امور کشور باقی نمی‌ماند.
وی تاکید کرد: اقتصاد دولت‌محور منجر به فساد خواهد شد و از این رو در تمام سمینارها باید از دولت بخواهیم که برای مردم راه منطقی کسب و کار را مهیا سازد.
انتقاد از جانمایی‌های برخی سیلوهای بزرگ
مرتضوی با انتقاد از برخی جانمایی‌های ایجاد سیلوهای بزرگ خاطرنشان ساخت: ایجاد یک سیلوی 200 هزار تنی باید در کنار بندر، راه‌آهن، مزرعه، کارخانه آرد و ... شود تا اقتصادی باشد.
دبیر انجمن صنفی آردسازان اظهار داشت: بارها در زمینه طرح نان صنعتی هشدار دادم که با این شکل اجرا این طرح شکست خواهد خورد، چراکه ماشین‌آلات تولید نان صنعتی با چند برابر قیمت واقعی، وارد کشور شد.
وی با انتقاد از سود بالای نظام بانکی در کشور تاکید کرد: در بیشتر نقاط دنیا سود بانکی از 2 تا 3 درصد فراتر نمی‌رود، حال چرا در سیستم بانکی کشور تا این حد سود بانکی اخذ می‌شود، پرسشی است که پاسخ برای آن ها وجود ندارد.
مرتضوی گفت: امور کشور با شعار اصلاح نمی‌شود، چراکه بیش از 3 دهه است که با تورم دورقمی شعار حمایت از مصرف‌کننده سر می‌دهیم.
دبیر انجمن صنفی آردسازان خاطرنشان ساخت: دولت کیلویی 600 تومان یارانه آرد و نان می‌دهد که این یارانه به هیچ وجه به دست مردم نمی‌رسد و درکل موجبات رانت و سودجویی عده‌ای خاص را فراهم می‌آورد.
وی گفت: اگر مساحت استان های خوزستان، گلستان، مازندران و گیلان با کشور هلند مقایسه شود و از سوی دیگر فرآورده‌های کشاورزی و دامپروری هلند با تولیدات 4 استان دارای آب کشور مقایسه گردد، معلوم می‌شود که کشاورزی ما از چه نقاطی آسیب می‌بیند.
مرتضوی گفت: اگر مانند سال‌های گذشته تولید گندم کشور به 12 میلیون تن برسد تمام سیلوهای کشور پر خواهد شد، در غیر این صورت با واردات 7 میلیون تن گندم همواره معضلات فعلی گریبان سیلوداران را خواهد گرفت.
مرتضوی اظهارداشت: سیستم قیمت‌گذاری بر روی کالاها که به نام حمایت از مصرف‌کننده صورت می‌گیرد، پاسخگو نیست و در اقتصاد باید بازار رقابتی و سیستم عرضه و تقاضا حاکم شود.
گندم‌های وارداتی در سوله‌های مجاور سیمان‌های صادراتی
برپایه این گزارش، کاوه زرگران، دبیرکل کانون انجمن‌های صنفی صنایع غذایی نیز دراین همایش با اشاره به ایجاد ظرفیت ذخیره‌سازی حدود 17 میلیون تنی غلات در کشور خاطرنشان ساخت: حدود 4/6 میلیون تن ظرفیت ذخیره‌سازی دولتی است و حدود 2/11 میلیون تن هم ظرفیت در بخش خصوصی ایجاد شده است.
وی گفت: جانمایی مناسبی در احداث سیلوهای کشور صورت نگرفته است، به طوری که در برخی بنادر شمالی کشور گاهی گندم‌های وارداتی در سوله‌هایی نگهداری می‌شود که در مجاورت آن سیمان‌های صادراتی هم وجود دارد و در مجموع شرایط آلودگی گندم‌ها را مهیا می‌سازد، این درحالی است که در مناطقی دیگر با صرف سرمایه‌گذاری‌های بسیار سیلوهایی ایجاد شده که غالبا خالی است، به عنوان نمونه در آذربایجان شرقی سیلویی 65 هزار تنی گشایش یافته که تاکنون میزبان هیچ گندمی نبوده است که به خوبی نشان می‌دهد مدیریت صحیحی در زمینه ساخت سیلوها نداشته‌ایم.
دبیرکل کانون انجمن‌های صنفی صنایع غذایی با اشاره به نهضت سیلوسازی در کشور گفت: متاسفانه سیلوهای بسیاری در کشور ایجاد شده، اما هنوز هم بخشی از گندم کشور در مکان‌هایی جز سیلو نگهداری می‌شود.
وی با گلایه از دوز بالای نمک در فرمولاسیون نانوایی‌های کشور گفت: یکی از دلایل این مساله خرید گندم از کشاورزان بدون مبنای کیفی لازم است که در اختیار کارخانجات آردسازی قرار می‌گیرد و درنتیجه آردی که از این کارخانجات استحصال می‌شود، در برخی موارد کیفیت لازم را ندارد.
زرگران افزود: جز چند مورد سیلوهای مربوط به کارخانه‌های ماکارونی‌سازی، در اکثر سیلوهای موجود کشور از ظرفیت‌های ایجاد شده استفاده بهینه صورت نمی‌پذیرد.
دبیر کل کانون انجمن‌های صنفی صنایع غذایی در بخش دیگری از سخنانش به نهضت سیلوسازی در کشور اشاره کرد و افزود: با وجود آنکه شاید از ظرفیت کامل سیلوهای ایجادشده در کشور بهره لازم را نمی‌بریم، اما این نهضت نشان داد مردم کشور همواره در طرح‌های جهادی و ملی به خوبی عمل می‌کنند.
جانمایی درست 85 درصد سیلوها
در ادامه این آیین، دمیرچی، رییس هیات‌مدیره انجمن کارفرمایان سیلوداران کشور تصریح کرد: در سال 1384 خورشیدی به واسطه فرش قرمزهایی که شرکت بازرگانی دولتی پهن کرد، همکاران ما وارد نهضت سیلوسازی شدند.
وی گفت: وام‌های کم‌بهره و بسیار آسان باعث شد گروهی وارد عرصه سیلوداری شوند که همان‌ها امروز با ظرفیت‌های خالی، مشکلات بسیاری را ایجاد کرده‌اند.
دمیرچی با بیان این که در سال 89 با ارسال نامه‌هایی به بانک‌ها و مراجع مربوط به موضوع اشباع شدن ظرفیت سیلوسازی در کشور هشدار داده شده بود، اظهار داشت: حدود 30 تا 40 درصد سیلوهای کشور پس از سال 1389 تاسیس شده است.
وی تاکید کرد: وقتی کشور در برخی مقاطع در تامین گندم خود دچار مشکل است، معلوم نیست با چه ادله خیال خوب منطقه شدن را عده‌ای در سر می‌پروراندند.
رییس هیات‌مدیره انجمن کارفرمایان سیلوداران کشور افزود: امروز حدود 103 شرکت صرفا کار ذخیره‌سازی گندم را انجام می‌دهند که ظرفیتی بالغ بر 4 میلیون تن دارند.
وی با رد آمارهای ارایه شده متذکر شد: معلوم نیست چرا آمار ظرفیت سیلوهای کشور به اشتباه ارایه می‌شود و از جانمایی ایراد گرفته می‌شود، این درحالیست که جانمایی‌های صورت گرفته به اعتقاد من درست بوده است.
دمیرچی گفت: "نمی‌توان به واسطه وجود 10 تا 15 درصد فعالان عرصه سیلوداری که به واسطه برخی مسایل یا رانت وارد این عرصه شده‌اند و در مناطقی که سیلو نداشته، اقدام به احداث سیلو کرده‌اند، 80 تا 85 درصد بقیه را له کنیم."
وی گفت: در سال 93 به رغم تمام کارشکنی‌های که توسط رقبا یا شبه‌رقبا صورت گرفت، سیلودارن کشور نزدیک به 2/1 میلیون تن خرید مستقیم از کشاورزان داشته‌اند که این امر نشان می‌دهد به رغم آنکه هزینه حمل و ... پرداخت نشد، باز هم ظرفیت‌ها پر شد.
رییس هیات‌مدیره انجمن کارفرمایان سیلوداران کشور متذکر شد: 99 درصد از سیلوهای ساخته شده دارای تکنولوژی روز صنعت است و امروز بالغ بر 8 هزار میلیارد ریال در صنعت سیلو سرمایه‌گذاری شده است.
وی با بیان اینکه متاسفانه امروز بازرگانی دولتی به‌خصوص در مدیریت‌های میانی سیلو و سیلوداری را بیشتر به عنوان تهدید تلقی می‌کنند گفت: به باور من این شرکت علاقه مند نیست قدرت در دست داشتن گندم را از دست بدهد.
دمیرچی برای اثبات مدعایش به سیلوی 2 هزار تنی یکی از اعضای انجمن واقع در شهرستان اهر اشاره کرد و گفت: درحالی که این سیلو خالی است در جوار آن گندم روی زمین و زیر چادر نگهداری می‌شود و این مساله نشان می‌دهد که مشکل در جانمایی و ... نبوده است.
وی یادآور شد: در استان قزوین حدود 8 هزار تن جو به واسطه این که زیر چادر در فضای روباز نگهداری می‌شده، دچار آفت‌زدگی شده، به طوری که قوه قضائیه وارد عمل شده تا اعلام کند چرا این حجم از محصول متعلق به بیت‌المال از بین رفته است که این موارد نشان می‌دهد نهضت سیلوسازی و سیلوهای ایجاد شده گامی اصولی بوده است.
رییس هیات‌مدیره انجمن کارفرمایان سیلوداران کشور با یاداوری دورانی که کامیون داران پشت در سیلوها می خوابیدند، تصریح کرد: ما حدود 5 دهه است که در فرآیند توسعه در "مرحله خیز" قرار گرفته‌ایم که از ویژگی‌های این مرحله آن است که در یک حرکت اهرمی صورت می‌گیرد و جامعه را از مرحله در حال توسعه به توسعه یافتگی می‌رساند و در این مرحله همه اقتصاددان‌ها معتقدند که تا زمانی که بخش خصوصی وارد عرصه مهلک و بیمار کنونی نشود، این گام رو به تعالی، رخ نخواهد داد.
ارتباط سیلوداران با حداقل 10 هزار کشاورز و چند صد راننده
وی با بیان این که چرا امروز وقتی بخش خصوصی در زمینه ساخت سیلو وارد شد، گروهی به گونه ای عمل می کنند که این بخش شکست بخورد، افزود: اگر روزی این اتفاق رخ دهد واین 103 شرکت بخش خصوصی پراکنده در اقصی نقاط کشور لطمه بخورند، بخش کشاورزی هم دچار لطمه بزرگی خواهدشد؛ چراکه تنها یک سیلوی 30 هزار تنی برای پر شدن نیازمند ارتباط با حداقل 10 هزار کشاورزی و چند صد راننده در ارتباط است و اگر این سیلو ورشکسته شود، آیا متوجه اتفاقی که در سطح جامعه رخ خواهد داد، هستیم؟
دمیرچی اظهار داشت: میزان استفاده از ظرفیت سیلوهای بخش خصوصی در سال 90 حدود 25 درصد ظرفیت بوده، در سال 91 هشت درصد، در سال 92 شانزده درصد و در سال 93 به صورت نقطه ای و در یک مقطع 33 درصد رسیده است.
وی تاکید کرد: افرادی به راحتی از نبود جانمایی اصولی و ساخت بیش از اندازه ظرفیت سخن می‌گویند، تنها به فکر پاک کردن صورت مساله هستند، چراکه معضل صنعت سیلو در مسایل بنیادی‌تری نهفته است.
دمیرچی اظهار داشت: متاسفانه مسوولان بازرگانی دولتی رقابتی را میان صنف آردسازان و سیلوداران ایجاد کرده‌اند که این رقابت با توجه به توانمندی آردسازان به ضرر سیلوداران تمام می‌شود که ما طرفین بخش خصوصی نباید وارد فضاهای این‌چنینی شویم.
وی در حالی که رییس هیات مدیره انجمن آردسازان شنونده سخنانش بود، گفت: خاک، نمک، ماسه بادی و ... را با گندم مخلوط می‌کنند که در هنگام اختلاط مشخص شده است و مستندات آن هم موجود است و جالب اینجاست که برای عملیات خرید تعاون روستایی طی چند دقیقه کیلویی 22 تومان از بازرگانی دولتی کارمزد می‌گیرد، این درحالیست که یک کارخانه‌دار و یک سیلودار 6 ماه باید عملیات انجام بدهد تا سود آن نصیب بخش دیگری شود.
رییس هیات‌مدیره انجمن کارفرمایان سیلوداران کشور خاطرنشان ساخت: کارمزد سازمان تعاون روستایی در یک سال 28 میلیارد تومان شده که توسط بازرگانی دولتی پرداخت شده است، این درحالیست که اگر تا آخر امسال سیلوها 2/1 میلیون تن ذخیره‌سازی را داشته باشند، 40 میلیارد تومان هم نصیبشان نخواهد شد.
وی در بخشی از سخنانش نیز خطاب به مرتضوی رییس هیات مدیره انجمن سیلو سازان که در همایش حضور داشت، گفت: از دوستانی مانند مرتضوی رییس هیات مدیره انجمن آردسازان انتظار می رود که با ادعای جانمایی نادرست و ظرفیت زیاد، صورت مساله را پاک نکنیم.
دمیرچی با ادعای ایجاد رقابت میان آردسازان و سیلوسازان توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران ادامه داد: از آنجا که آردسازان دارای قدرت اقتصادی بیشتری هستند، این رقابت به زیان ما سیلوسازان تمام شده است.
وی در تشریح دلیل این مدعای خود اظهار داشت: از آنجا که ابتدا باید گندم ها راهی سیلو و سپس کارخانه های آرد شود، چرا باید گندم ها مسیری غیر از این را بپیماید و به صرف پرداخت هزینه حمل گندم ها توسط کارخانه های آردسازی یا تفاهم نامه ای میان شرکت بازرگانی دولتی و آردسازان، گندم ها را در سوله هیا خود کارخانه های آرد نگهداری کنند؟
وی با گلایه از ذخیره شدن هزاران تن گندم زیر چادر در شهرستان اهر درحالی که سیلوهای آن منطقه تنها با 20 درصد ظرفیت فعال هستند گفت: اگر قرار بود گندم‌ها را اینگونه نگهداری کنیم به چه دلیل بخشی از بیت‌المال را در این راه صرف و بخش خصوصی را سرگردان و ورشکسته کردیم، چراکه وقتی حدود 90 درصد سیلودارن بخش خصوصی چنین وضعیتی دارند، معلوم می‌شود که مشکل سیستم است.
پاسخ حضوری دبیر انجمن صنفی آردسازان کشور به رییس انجمن کارفرمایان سیلوداران
بنابراین گزارش و در ادامه همایش، محمدرضا مرتضوی جهت پاسخگویی به اتهامات رییس انجمن کارفرمایان سیلوداران دوباره پشت تریبون رفت و اظهار داشت: مشکل اصلی این است که خرید گندم و فروش آرد در اختیار دولت است که با آن مخالف هستیم.
وی گفت: ما در نهضت سیلوسازی به کارخانجات آرد توصیه کردیم که تنها برای 3 ماه نیاز تولیدشان ذخیره‌سازی کنند و اگر کارخانه یا تخلف کرده باشد، با آن برخورد می کنیم.
مرتضوی با بیان این که 33 سال است به عنوان رییس صنف آردسازان در حال فعالیت است، گفت: ای کاش رییس انجمن کارفرمایان سیلوسازان که ظاهرا اخیرا در سمت جدید وارد این صنف شده است، پیش از وارد کردن این اتهام ها با اینجانب تماسی تلفنی برقرار می کرد و انجمن صنفی آردسازان کشور را در جریان قرار می داد، حتما رسیدگی می شد.
دبیر انجمن صنفی آردسازان کشور از دمیرچی خواست تا در اظهار نظرات خود دچار احساسات نشود تا امور به سمت حل و فصل مشکلات پیش رود.
از سیلوسازان تعهد محضری گرفته شد
بر پایه این گزارش، کامبیز معتمد وزیری، عضو هیات‌مدیره شرکت بازرگانی دولتی ایران نیز در سخنانی با آرامش و سعه صدر خاطرنشان ساخت: "در اظهارات سخنرانان با وجود آن که حملات یکجانبه و بسیاری به شرکت بازرگانی دولتی شد، اما ما به این انتقادها ارج می‌نهیم تا بتوانیم به نقاط ضعف خود فائق آییم."
وی اضافه کرد: وقتی در سال‌هایی که باران خوب می بارید و میزان برداشت گندم افزایش یافت، همکاران من گمان کردند که این مساله ادامه خواهد داشت، اما اینگونه نشد و کاهش تولید داخل نیاز سیلویی کشور را کم کرد.
عضو هیات‌مدیره بازرگانی دولتی با بیان اینکه شرکت بازرگانی دولتی مشوق نهضت سیلوسازی نبوده است و تعهدی به بخش خصوصی نداشته است، تاکید کرد: از سیلوسازان حتی تعهد محضری گرفته شده که بازرگانی دولتی تعهدی برای ارایه گندم ندارد، چراکه ما خریداریم و خودمان ظرفیت‌های ذخیره‌سازی داریم.
وی با تاکید بر ضعف جانمایی برخی سیلوها گفت: گاهی نقش‌های سازمانی، ما را در تقابل با هم قرار می‌دهد، درحالی که تقابلی وجود ندارد، چراکه وقتی شرکت بازرگانی دولتی دارای ظرفیت سیلوسازی است، تازمانی که ظرفیت خالی دارد، نمی‌تواند گندم‌ها را به سیلوهای بخش خصوصی منتقل کند و اگر اینگونه عمل نکند سازمان بازرسی برخورد خواهد کرد و موضوع را عین «جرم» تلقی خواهد کرد.
شرکت بازرگانی دولت نگاه منفی به سیلوداران بخش خصوصی ندارد
در ادامه معتمد وزیری با اشاره به اینکه موضوع افت رطوبت مرتفع شده است، گفت: شرکت بازرگانی دولتی هیچ نگاه منفی به سیلوداران بخش خصوصی ندارد و تنها به وظایف قانونی‌اش عمل می‌کند.
در حالی امروز سیلو سازان از ظرفیت های خالی سیلوها انتقاد می کنند که تنها در یکی از اتفاق های اواخر سال 90 با حضور محمود احمدی نژاد 37 واحد سیلو با ظرفیت یک میلیون و 300 هزار تن در سراسر کشور به صورت در استان های تهران، البرز، خراسان رضوی، اردبیل، گیلان، آذربایجان شرقی و غربی، کرمان، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان به صورت همزمان از طریق ویدئو کنفرانس در استان های تهران، البرز، خراسان رضوی، اردبیل، گیلان، آذربایجان شرقی و غربی، کرمان، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان افتتاح شد.
لازم به ذکر است این همایش که به لحاظ مباحث آزاد مطرح شده در آن و همچنین نکات فنی جزو همایش های کاربردی بود و منجر به تعامل مثبت دو انجمن آردسازان و سیلوسازان به رغم اختلاف نظر شدید اولیه انجامید،؛ به ابتکار نشریه «اقتصاد سبز» و همراهی وزارت جهاد کشاورزی، کانون انجمن‌های صنفی صنایع غذایی، انجمن صنفی آردسازان کشور، انجمن صنفی کارفرمایی سیلوداران کشور و انجمن علوم و فناوری غلات ایران برگزار شد.