خبرگزاری فارس
با وجود اقدامات انجام شده برای ترخیص کالاهای اساسی بسیاری از واردکنندگان از روند ترخیص این کالاها ناراضی بوده و حجم زیادی از آنها در بنادر جنوبی کشور در انتظار ترخیص به سر می‌برد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، امنیت غذایی و همچنین تأمین کالاهای اساسی در هر کشوری جزو اولویت‌های اصلی دولت‌ها به شمار می‌آید به نحوی که دولت‌ها برنامه ریزی منسجمی در تأمین مایحتاج اساسی مردم دارد. در کشور ما نیز از دیرباز وزارت بازرگانی سابق و وزارت صنعت فعلی وظیفه تنظیم بازار و تأمین کالاهای اساسی را به عهده داشته‌اند و غیر از تأمین نیاز روزانه ذخایر استراتژیک را برای شرایط حاد و یا همان روز مبادا همواره پر نگه‌داشته‌اند.
شاید برای اولین بار مسعود میرکاظمی زمانی که سکان وزارت بازرگانی را به مهدی غضنفری می‌سپرد و در جلسه تودیع و معارفه خود از روزهای سختی صحبت می‌کرد، گفت: ذخیره گندم کشور از سه ماه به چند روز رسیده بود.
در همان مقطع بود که بسیاری از کارشناسان به این نتیجه رسیدند در دولت‌های نهم و دهم در تأمین کالاهای اساسی و همچنین نگهداری ذخایر استراتژیک به دلیل بروز برخی تحریم‌ها و تشدید آنها ممکن است هر از گاهی مشکلاتی به وجود آید و گویی این به رسمی تبدیل شده بود، تا وزرا در آخرین روز خدمت خود ذخایر استراتژیک کالاهای اساسی و کنترل اوضاع را به عنوان یکی از افتخارات خود به حساب بیاورند. چرا که آنها با گفتن این خاطرات به دنبال این بودند که بگویند در چنین شرایط سختی توانسته‌اند، مدیریت بهتری انجام دهد.
پس از 24 خرداد‌ماه 92 و پس از آنکه حسن روحانی رئیس دولت یازدهم می‌خواست سکان کشور را به دست گیرد، جلسات مختلفی با وزرای دولت دهم برگزار کرد که یکی از آن وزرا مهدی غضنفری بود.
مهدی غضنفری در این جلسه اذعان داشت که وضعیت ذخایر کالاهای اساسی تا 6 ماه دیگر پاسخگو است.
همین اظهار نظر غضنفری باعث شد، تا پس از آن حسن رادمرد و علی‌اکبر پورکاوه مسئولان بازرگانی داخلی کشور هم مرتبا از ذخایر بسیار خوب کشور صحبت کنند، تا جایی که یک هفته پیش عباس قبادی به فارس گفت؛ ذخایر کالاهای اساسی در شرایط بسیار ایده‌آلی قرار دارد.
تا اینکه روز گذشته سردار احمدی‌مقدم فرمانده نیروی انتظامی در اظهار نظری عجیب اعلام کرد؛ علی‌رغم اعلام مسئولان دولت‌های قبل برای ذخایر شش ماهه کالاهای اساسی در برخی کالاها ذخایر در حدود 15 روز بود.
پس از اظهار نظر احمدی‌مقدم بود که خبرنگار فارس با علی‌اکبر پورکاوه تماس گرفت، اما پورکاوه همچنان بر مواضع قبلی خود است و بر این موضوع تاکید می‌کند که ذخایر کالاهای اساسی به صورت گردشی و حداقل تا سه ماه دیگر پاسخگوی نیاز کشور است و حتی عباس قبادی هم در خصوص ذخایر گندم وضعیت را مناسب اعلام می‌کند و با بیان اینکه خرید تضمینی گندم در سال جاری از مرز 4.7 میلیون تن گذشته است، با تایید سخنان رئیس‌جمهور اعلام می‌کند که امسال باید 7.5 میلیون تن گندم وارد کشور شود تا علی‌رغم نیاز جاری کشور ذخایر استراتژی کشور نیز در وضعیت مناسبی قرار گیرد.
* واردات کالاهای اساسی
اما اگر نگاهی به آمارهای گمرک بیندازیم در 5 ماهه اول سال جاری 939 هزار تن برنج، یک میلیون و 34 هزار تن کنجاله، یک میلیون و 231 هزار تن دانه ذرت و یک میلیون تن گندم وارد کشور شده است.
البته در خصوص تأمین کالاهای اساسی نباید از این نکته غافل که نوسانات نرخ ارز از سال گذشته تا کنون مشکلاتی را در ترخیص کالاهای اساسی از گمرکات جنوبی کشور ایجاد کرده است.
به نحوی که وارد کنندگان بخش خصوصی همواره از دپو شدن نهاده‌های دامی، کره و روغن خام و همچنین از کشتی‌های سرگردان در بنادر جنوبی کشور ابراز نگرانی می‌کنند.
از دلایل عدم ترخیص کالاهای اساسی در ابتدا می‌توان به این موضوع اشاره کرده و گفت: با تغییر ارز کالاهای اساسی از ارز 1226 به ارز مبادله‌ای اختلافات زیادی بین واردکنندگان و بانک مرکزی در واپسین روزهای دولت دهم رخ داد، به نحوی که بانک مرکزی به هیچ وجه زیر بار ارز 1226 نمی‌رفت و معتقد بود براساس بودجه سال جاری ارز باید به نرخ مبادله‌ای در اختیار واردکنندگان قرار گیرد.
اما با تغییر دولت قرار شد تا 6 قلم کالای اساسی یعنی گندم، جو، کنجاله، سویا، ذرت و روغن خام با ارز مبادله‌ای وارد کشور شده، اما مابه‌التفاوتی نسبت به ارز 1226 دریافت می‌کنند، تا قیمت‌گذاری این کالاها با مشکل مواجه نشود و مابه‌التفاوت آن در پایان سال براساس اصلاحیه بودجه 92 به خزانه دولت باز می‌گردد، اما همین موضوع هم باعث سردرگمی بسیاری از تجار شد، چرا که کالاهایی نظیر کره از دریافت ارز 1226 و حتی مابه‌التفاوت آن محروم شده‌اند و باید ارز مبادله‌ای را دریافت کرده و محصول نهایی را با دوبرابر قیمت عرضه می‌کردند.
هر چند این روزها شکایات و اعتراضات فراوانی از سوی واردکنندگان مواد غذایی در خصوص روند کند، تخصیص ارز مبادله‌ای به گوش می‌رسد و آن طور که گفته می‌شود هنوز بنادر و گمرکات جنوبی کشور مملو از کالا است.
هر چند که مسعود کرباسیان رئیس کل گمرک جمهوری اسلامی دستور داده است تا در ترخیص کالاهای اساسی و دارو به صورت شبانه‌روزی عمل کرده و سرعت لازم لحاظ شود.