برخی از کارشناسان با انتقاد از هزینه‌های بالا در مراحل تولید تخم مرغ، گوشت و شیر، معتقدند که دلیل اصلی این امر به خوراک دام و طیور مربوط بوده و باید چنین وضعیتی اصلاح شود. اما این برخلاف عقیده دست‌اندرکاران بخش خوراک دام، طیور و آبزیان کشور است.
مجید موافق قدیری، رییس انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران در ارتباط با انتقاد کارشناسان مبنی بر
بالا بودن هزینه‌های خوراک در واحدهای دامپروری گفت: این موضوع نمی‌تواند تنها دلیل افزایش قیمت نهایی محصولات پروتئین حیوانی در کشور باشد بنابراین شرط لازم است اما کافی نیست.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران با اشاره به اینکه عوامل مختلفی در امر افزایش هزینه‌های مرغداری و دامداری ها دخیل هستند، افزود: کسانی که چنین اعتقادی دارند، به پارامترهای دیگری مانند نوع مدیریت اقتصادی واحدهای تولید شیر و گوشت، عدم وجود منابع انسانی و کارشناسان و نیروهای متخصص و متعهد، نوسانات شدید در بازار نهاده‌های دامی، ورود دولت در قیمت‌گذاری محصولات پروتئینی، عدم استفاده از تکنولوژی و فناوری‌های روز دنیا و حتی طرز تفکر حاکم بر مدیران بخش خصوصی و دولتی در مواجهه با مشکلات، توجه نکرده و نگاه تک بعدی به این موضوع دارند.
به گفته موافق قدیری این کاملا صحیح است که حدود 70 درصد هزینه‌های هر واحد دامپروری مربوط به خوراک دام بوده و نقش غیرقابل انکاری در قیمت نهایی پروتئین حیوانی دارد، اما چنین مسئله‌ای نمی‌تواند تنها دلیل قانع کننده برای افزایش قیمت نهایی محصولات پروتئینی در کشور باشد، زیرا بیشتر مواقع قیمت نهاده‌های دامی وارداتی از قیمت‌های جهانی تبعیت کرده بنابراین رقبای بین‌المللی و فراملی ما نیز از همین بازارهای بین‌المللی که ما مواد اولیه مورد نیازمان را خریداری می‌کنیم نهاده‌های مورد نیاز خود را تهیه می‌کنند.
عضو کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی تهران، افزایش حامل‌های انرژی، هزینه‌های حمل و نقل، حضور واردکنندگان و واسطه‌های نهاده‌های دامی بی‌تجربگی و کم تجربگی در بازار، افزایش مالیات و قوانین دست و پاگیر تامین اجتماعی در خصوص کارخانجات خوراک دام، برخی بخشنامه‌ها و آئین‌نامه‌های مصوب در سنوات قبل در سازمان‌های تخصصی مرتبط با صنعت، وجود برخی بخشنامه‌های خلق‌الساعه، تعطیلات و کاهش روزهای کاری در هفته، افزایش سوخت شدن مطالبات، ریسک پذیری بالا و عدم سرمایه‌گذاری شبکه بانکی کشور، هزینه‌های سنگین خواب سرمایه در صنعت دامپروری کشور و بسیاری از فاکتورهای فرابنگاهی دیگر نیز از عوامل افزایش هزینه‌های تولید محسوب می‌شود.
موافق قدیری خاطرنشان کرد: درحالی که شروع تولید خوراک دام صنعتی در دنیا به اواخر قرن 19 و در کشورمان به نیم قرن گذشته بر می‌گردد و تولید خوراک دام به روش سنتی بیش از 40 سال است که در دنیا منسوخ شده، اما در حال حاضر در کشورمان حدود 70 درصد خوراک دام کشور در مزارع پرورش و بعضا به روش سنتی تولید می‌شود. بدیهی است تولید در این روش نیز باعث کاهش بهره‌روی و افزایش ضریب تبدیل و نتیجتا افزایش قیمت شیر، گوشت و تخم‌مرغ خواهد شد.
این فعال اقتصادی با بیان اینکه متاسفانه بیش از 80درصد نهاده‌های دامی و کشاورزی مرتبط با تولید خوراک دام به کشور وارد می‌شود، افزود: قیمت خوراک دام در ایران نسبت به برخی از کشورها در دنیا به دلایل متعدد از جمله قیمت ارز مبادله‌ای جهت واردات پایین‌تر است، چرا که اگر اینگونه نبود کشورمان صادرکننده خوراک دام، طیور و آبزیان به آن مناطق نبود.
وی تاکید کرد: اگر در حال حاضر توان رقابت پذیری پرورش دهندگان دام و طیور نسبت به رقبای‌مان پایین است و امکان صادرات محصولات پروتئینی برای ما مهیا و فراهم نیست، باید در پارامترهای دیگر به غیر از خوراک دام نیز جست‌وجو و تحقیق کرد.
در حال حاضر برخی کشورهای آسیای میانه، آسیای جنوب شرقی، حوزه خلیج فارس، آفریقا، عراق و افغانستان از بازارهای هدف انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران هستند.
موافق قدیری ژاپن، سوئیس، اکوادور، نیجریه، کوبا، یمن و ارمنستانرا از کشورهایی برشمرد که قیمتخوراک دام،طیور و آبزیان درآنجا از سایر کشورها از جمله کشورمان گران‌تر است.
وی همچنین تاکید کرد: سال‌هاست که خوراک طیور در آمریکا، برزیل، روسیه و کانادااز سایر کشورها از جمله کشورمان به دلایل متعدد ارزان‌تر بوده و این موضوع جدیدی نیست. اما به هرحال قیمت‌ها در ایران نسبت به متوسط جهانی، در سطح پایین‌تری قرار دارد.
رییس انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران اضافه کرد: چرا باید تمام فاکتورهایی که در تولید پروتئین حیوانی نقش دارند، متوجه قیمت خوراک دام باشد، در حالی که در زمینه‌های دیگر نیز چنین اختلاف هزینه‌هایی وجود دارد. به عنوان مثال، چرا هزینه تولید و قیمت تمام شده گندم، جو یا ذرت داخلی نسبت به محصول مشابه خارجی آن گران‌تر و کیفیت آن در برخی مناطق به نسبت پایین‌تر است؟ بنابراین می‌توان اظهار کرد که هزینه‌های تولید دیگر محصولات کشاورزی و نهاده دامی نیز بالاست و نباید تمام بار و مسئولیت قیمت بالای شیر و گوشت و تخم مرغ در کشور به دوش تولیدکنندگان خوراک دام، طیور و آبزیان بیفتد.
موافق قدیری گفت: نخستین نکته‌ای که باید مدنظر قرار گیرد کاهش هزینه‌های تولید و افزایش عملکرد تولید با بررسی حلقه‌های دیگر تولید از جمله کاهش سن کشتار، افزایش کیفیت لاشه و دیگر محصولات مرتبط، کاهش تلفات، کاهش مصرف انرژی، کاهش مصرف دارو و واکسن و... است.
وی یادآور شد: ناگفته پیداست در شرایط رکود تورمی فعلی در اقتصاد کشورمان نیز کاهش منابع تولید و افزایش هزینه‌های تولید شده قابل پیش‌بینی است که پیشنهاد می‌شود جهت اصلاح ساختار صنعت دامپروری تلاش و کوشش کاربردی و جدی توسط سیاستگزاران اقتصادی صورت پذیرد.
مدیرعامل و عضو هیات مدیره شرکت هماهنگی کارخانجات خوراک، دارو و مکمل دام و طیور و آبزیان کشور افزود: استفاده از روش‌ها و فناوری‌های نوین سال‌هاست در دنیا آغاز شده است. به طور مثال پرورش دهندگان طیور جهت کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت لاشه، به سمت استفاده از خوراک طیور کاملا گیاهی جهت مصرف پرندگان حرکت کرده‌اند. به طوری که یک تولیدکننده و پرورش دهنده طیور در یکی از کشورهای جهان اوایل هفته گذشته اعلام کرد که فرمول تغذیه‌ای واحد تولیدی‌اش را به 100 درصد غذای گیاهی برای تمامی پرندگان و بدون مصرف آنتی بیوتیک تغییر داده است.
موافق قدیری در پایان عنوان کرد: تشویق کارخانجات خوراک دام، طیور و آبزیان و واحدهای تولید شیر و گوشت در کشور برای استفاده از ابزارهای ارتقای توان رقابت پذیری یکی از راه‌های افزایش رقابت پذیری در این صنعت برای فتح بازارهای بین‌المللی است. بنابراین روش سنتی مالک و مدیر را باید کنار گذاشته و جهت حضور فعال در بازارهای ملی و فراملی مدیریت حرفه‌ای را جایگزین کرد. به عبارتی نیاز به ریل‌گذاری نوین و اصولی در صنعت دامپروری به وفور احساس می‌شود.
وی افزود: این در حالی است که امروز قيمّت نهاده هاي دامي نسبت به دو سال گذشته به طور ميانگين ٢٠ درصد نیز كاهش يافته است، به طور مثال در سال هاي قبل قيمّت كنجاله سويا حدود ١٨٠٠ تا ٢٠٠٠ تومان بود، اما امروز قيمّت آن حدود ١٤٠٠ تومان است. بنابراين قيمّت خوراك دام متهم اول در برابر بالا رفتن قيمّت گوشت، شير و تخم مرغ نيست.
منبع: ایانا