برای اکثر مرغداران این سؤال مطرح میباشد که کامپیوتر در مزرعه برای آنها چه کاری میتواند انجام دهد .بعضی دیگر نیز انتظار فوق العاده ای از کامپیوتر دارند و به محض استفاده از کامپیوتر خواستار ایجاد تحول شگرف در واحد خود هستند .
  موارد استفاده از کامپیوتر:
۱) کارهای نوشتاری و مکاتبات.
۲) کارهای مربوط به امور حسابداری و ثبت هزینه ها و در آمد ها و سایر محاسبات .
۳) وارد نمودن آمار طیور در مزرعه و پیش بینی تولیدات و رسم گراف های مربوطه و مطابقت عملکرد های تولید با استاندارد ها و تعیین میزان انحراف آنها و نگهداری آمار در حافظه برای تحلیل های بعدی.
۴) جیره نویسی با استفاده از نرم افزار های ویژه.
۵) استفاده از برنامه های ویژه مدیریتی.

نحوه معدوم کردن تلفات در مرغداری بسیار مهم می باشد . بایستی در ابتدای روز و هرچه سریعتر قبل از گندیدگی لاشه ها ٬ تجمع مگس و وقوع کانی بالسیم ٬ آنها را از سالن  جمع آوری نمود. پرندگان تلف شده منبع بسیار خطر ناک انتقال عوامل بیماریزا به پرندگان زنده موجود در سالن می باشند . روشهای مختلفی مانند دفن نمودن ٬ سوزاندن و کمپوست کردن لاشه وجود دارد که هر یک مزایا و معایب خاص خود را دارد . انتخاب روش بستگی به امکانات ٬ فضا و شرایط موجو در هر مرغداری و مناطق مجاور آن قوانین زیست محیطی آن کشور دارد .
استفاده از چاه جهت دفن لاشه ها ٬روشی سنتی بوده ٬از سالیان قبل در بسیاری از مرغداری ها معمول می باشد . برای این منظور باید در فاصله دور از سالن ها ٬چاه با عمق مناسب (نسبت به سطح آبهای زیر زمینی ) حفر گردد و درب آن کاملاً غیر قابل نفوذ باشد . به طوری که حیوانات و پرندگان وحشی

آب از راه هاي مختلفي بر گله تاثير ميگذارد . استفاده از يك سيستم آبرساني مناسب باعث افزايش سلامت ، كارايي پرنده و كاهش اثرات مضر آب مصرفي خواهد شد . توليد كنندگان براي كنترل سيستم آب در فرم هاي توليدي خود شرايط بستر زير آبخوري ها را بررسي مي كند . قطعاً مديريت مرغداري و ايجاد بستر مناسب درسلامت گله نقش اساسي دارد . سيستم آبرساني بايد از خيس شدن بهتر بستر و مشكلات متعاقب آن جلوگيري كند .بستر خشك نقش بسيار مهمي در بهداشت مرغداري دارد . اين بدين معني است كه آب نبايد نشت كند و در ارتفاع مناسبي نصب شده باشد و فشار آب داخل آن نيز مناسب باشد . بيشتر سالن ها بايد حدود 20 تا 25 درصد رطوبت داشته باشد و وقتي رطوبت بستر به بيش از 25 درصد برسد باعث سردي بستر مي شود ، همچنين محيط مناسبي براي رشد باكتري هاي عفونت زا مثل E.coil  كوكسيدويوز . سالمونلا مي باشد . علاوه بر اين بستر مرطوب باعث پخش آمونياك در هوا مي شود و آمونياك به ريه پرنده صدمه ميزند و محيط را براي رشد باكتري آماده مي كند .

 جوجه هایی که بر روی سیستم بستر نگهداری می شوند در تماس دایم با بستری هستند که بر روی آن زندگی می کنند. بنابراین رعایت مسایل مدیریتی و کنترل کیفی در شرایط پرورش بر روی بستر بسیار با اهمیت می باشد.
بستر یکی از فاکتورهای مهم در رشد پرندگان است، به دلیل اینکه پرندگان از اولین روز زندگی در تماس با بستر و محتویات آن قرار دارند. مدیریت نادرست بستر می تواند باعث گسترش بیماری های عفونی شده و مشکلاتی را ایجاد کند که منجر به ضرر های اقتصادی جدی گردد.
انواع بستر متداول که در مرغداری ها مورد استفاده قرار می گیرند شامل پوشال کاج، پوشال زبره چوب، تراشه های چوب و کاج، پوسته برنج، پوسته بادام زمینی، پوسته ذرت خرد شده، کاه، علوفه خشک، کنجاله ذرت و دورریزکاغذهای مصرفی می باشند. این مواد معمولا به میزان تقریبی بین 5-2 کیلوگرم در هر متر مربع مورد استفاده قرار گرفته و انتخاب این مواد باید بر اساس شرایط خاص فارمی صورت گیرد.

تاثیر پودر دارچین بر عملکرد و خصوصیات لاشه 240 قطعه جوجه گوشتی ماده نژاد راس در یک طرح کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. در دوره آغازین و رشد 6 تیمار آزمایشی شامل تیمار شاهد با جیره بدون افزودنی، تیمار با 15 قسمت در میلیون ویرجینیامایسین، تیمار با 1/0 درصد پودر دارچیــن، تیمار با 2/0 درصد پودر دارچین، تیمار با 3/0 درصد پودر دارچین و تیمار با 4/0 درصد پودر دارچین بود. در پایان هفته اول، میانگین وزن بدن برای تیمار حاوی 2/0 درصد پودر دارچین بیشترین و برای تیمار شاهد کمترین و اختلافشان معنی دار بود. میزان مصرف خوراک در هفته دوم، در تیمارهای حاوی 2/0 و 4/0 درصد پودر دارچین بطور معنی داری نسبت به تیمار شاهد بیشتر بود. ضریب تبدیل غذایی در هفته اول در تیمارهای حاوی 1/0 و 2/0 درصد پودر دارچین کمترین و اختلافشان با

استان مازندران بدلیل داشتن آب و هوای معتدل و پوشش گیاهی مطلوب, شرایط بسیار خوبی را جهت پرورش طیور, از گذشته تا کنون داراست , بطوریکه پرورش طیور بومی در این دیار , قدمتی درینه پیدا کرده و امروزه نیز در بیشتر روستاها , کمتر خانه ای را می توان یافت که فاقد مرغ و خروس و یا دیگر پرندگان بومی باشد.
با افزایش جمعیت و تغییر شرایط اقتصادی و اجتماعی , پرورش طیور بومی نیز گسترش یافت و بدنبال آن میزان حساسیت این پرندگان به بسیاری از بیماریها و آلودگیها نیز افزایش یافت بطوریکه بعضی از این گونه بیماریها که حتی در گذشته مشاهده نگردید , امروزه موجب بروز خسارات فراوانی به روستائیان و پرورش دهندگان می شود لذا ضروری است تا روستائیان عزیز جهت توفیق در امر پرورش طیور بومی , موارد بهداشتی را جدی گرفته و بطور دقیق آنرا بکار ببندند.
بیماریهای مهم در طیور بومی
1 ـ بیماری نیوکاسل (ناخوشی)

بتائین یا تری متیل گلیسین یک ماده طبیعی محلول در آب است . بتائین را از طریق فرایند مخصوصی از ملاس چغندر قند استخراج نمود.

نیاز طیور به کولین :
بر اساس تحقیقات و آزمایشات انجام شده مشخص گردیده که نیاز طیور در طول دوره پرورش به دو صورت قابل پیش بینی است :
1-نیاز ضروری : که عبارت است از مقدار کولین مورد نیاز جهت سنتز ترکیباتی از قبیل استیل کولین ، فسفاتیدیل کولین و ......
2- نیاز قابل جاگزین شدن : که جهت انجام اعمالی از قبیل انتقال گروه متیل مورد نیاز است . بدیهی است که در این بخش از کولین مورد نیاز را میتوان به وسیله ترکیبات متیل دهنده از قبیل بتائین جایگزین نمود . مشاهده گردید که افزودن کولین کلراید به میزان 5/1 میلی گرم در کیلو گرم جیره ، باعث بهبود افزایش وزن در فاصله روزهای 10 تا 22 روزگی میشود . در حالیکه در همین آزمایش افزودن کولین کلراید به میزان 200 میلی گرم در کیلوگرم ، تاثیر بیشتری از حالت اول ، بر روی افزایش وزن بدن نداشت . بنا براین  میتوان گفت که افزودن کولین کلراید در سطوح بالاتر از مورد نیاز طیور ، نه تنها باعث بهبود عملکرد طیور نمیشود بلکه باعث تحمیل هزینه اضافی به جیره غذایی خواهد شد .

امروزه ما شاهد افزايش روز افزون جمعيت در دنيا و كشور مي‌باشيم و اين جمعيت جهت رشد و نمو و درنهايت توسعه سياسي فرهنگي اجتماعي نياز به پروتئين دارند و از آنجائيكه رشد جامعه‌اي مستلزم نيروي انساني سالم مي‌باشد. و امروز منابع غذائي محدود و صرفاً با انجام مديريت صحيح مي‌توان توليد را افزايش داد، خصوصاً در خصوص پرورش طيور اعم از گوشتي و تخمگذار باتوجه به اينكه در كشور عزيز ما ايران كمتر مسائل اصلاح نژادي انجام مي‌شود و امروزه تنها راه افزايش توليد از طريق مديريت صحيح مي‌توان هزينه‌ها را كاهش و واحد بهره‌برداري را سودآور نمود دو نكته بسيار اساسي وجود دارد:
1-    ضدعفوني و آماده‌سازي سالن
2-    تهيه و تنظيم جيره متعادل
ابتدا ضدعفوني كننده‌ها را توضيح داده و سپس روش ضدعفوني را تشريح مي‌كنيم.

جوجه بوقلمون را می توان مانند جوجه مرغ به وسیله جوجه کشی طبیعی یا جوجه کشی مصنوعی تهیه کرد در پرورش صنعتی بوقلمون معمولااز جوجه کشی مصنوعی استفاده میشود
تخم ها باید دارای اندازه مناسب برای جوجه کشی باشد .
حرارت نا مناسب ،نگهداری طولانی وبالاخره دستکاری وتکان شدید تخم باعث نابودی جنین داخل تخم میشود .
مدت جوجه دراوری در بوقلمون ۲۸ روز است . معمولا جوجه ها از روز ۲۷ شروع به نوک زدن و درآمدن از تخم میکنند .
تشکیلات جوجه کشی باید از سطح بهداشتی بالایی برخوردار باشد .
ضدعفونی دستگاه وتخم ها باید قبل و بعد از هربار جوجه کشی انجام شود
حرارت لازم برای جوجه کشی ۳۷-۳۸ درجه سانتیگراد میباشد
رطوبت نسبی باید در حدود ۶۰درصد در ۲۴ روز اول و ۷۰ درصد در ۴ روز آخر باشد .
عمل چرخاندن و تهویه نیز باید بصورت مطلوب انجام شود .
نکات مهم در جوجه ریزی

گاوها را بر اساس مرحله ی شیرواری یا میزان تولید كه دسته بندی نموده و و بر اساس نیازهایشان تغذیه نمایند
2-  در طول سال از برنامه ی تغذیه ای که اقتصادی و متعادل شده باشد و بتواند نیازهای حیوان را برآورده نماید استفاده کنید .
3-  جهت مصرف حداکثر میزان خوراک اختصاصی كه خوش خوراکی جیره مد نظر بوده و برای این منظور از اقلام خوراکی متنوع و با کیفیت خوب استفاده نمایید .
4- دستگاه گوارش گاوها از قسمت های بسیار فعال بدن هستند برای کار بهتر این دستگاه از دادن مواد معین غافل نباشید .
5-  دفعات خوراکی دادن به گاوها را تنظیم نموده و مطابق برنامه عمل نمایید .
6- گاوها علاقه خاصی به استفاده از علوفه های تازه و آب دار دارند كه در صورت در دسترس و ارزان بودن در تغذیه ی آن را به کار ببرید .
7- ترکیبات مواد مغذی اقلام خوراکی متنوع و متغییر است . با آنالیز آزمایشگاهی آنها از اجزای مواد مغذی جیره ی فرموله شده اطمینان حاصل نمایید .
8- آب تمیز كه سالم و گوارا به صورتی دائمی در اختیار گاوها قرار دهید
9- شرایط محیطی مناسبی به خصوص در فصول تابستان و زمستان برای گاوها فراهم نمایید .
10- هر گونه تغییری در جیره ی غذایی را به تدریج به انجام برسانید .

ا- دام باید از مراکز معتبر تهیه شود.
2- قبل از هرگونه اقدام به منظور پروار بندی باید سلامت دام توسط دامپزشک مورد تایید قرار گیرد.
3- جهت پروار بندی لازم است قرص یا شربت ضد انگل برای پاکسازی انگلهای درونی دام  به مدت یک هفته تجویز شود.
4- محوطه گوسفند داری یا گاوداری ضد عفونی شود .
5- آب مصرفی دام قبلا نمونه برداری شده و به آزمایشگاه معتبر ارسال شود تا املاح آن مشخص شود .
6- خوراک مورد نیاز تا آخر دوره پروار بندی باید تهیه و قبل از آن با یک متخصص تغذیه هماهنگی های لازم صورت پذیرد.
7- برای این منظور باید کارگر ماهر و  ورزیده  و آموزش دیده در نظر گرفته شود.
8- واکسنهای مورد نیاز دام باید قبلا تهیه و توسط دامپزشک تزریق شود.

بیماری آنفلوآنزا در اصل،به تب نزله ای حاد و به شدت واگیر دار در انسان و حیوانات مختلف اشاره دارد. این بیماری تنفسی توسط ویروسی از خانواده اورتومیکسو ویریده(Orthomyxoviridae) ایجاد می شود.
آنفلوآنزا یکی از مهم ترین بیماریهای صنعت طیور می باشد و باعث همه گیری (Epidemicity) متعدد در کشورهای مختلف شده ، کشور ما نیز از این امر مستثنی نبوده است.
ویروس های این خانواده در دستگاه تنفس ، گوارش و اعصاب جایگزین شده ، در کنار سایر علایم بالینی ، باعث کاهش تولید می شوند.
بیماری آنفلوآنزای طیور (Avin Influnza) اثرات اقتصادی زیانباری بر صنعت طیور و همچنین سلامت و بهداشت عمومی جامعه دارد.
طبقه بندی ویروس های آنفلوآنزا
ویروس های آنفلونزا بر اساس پروتئین های موجود در ساختمان ، در دو گروه زیر طبقه بندی می شوند:

موننسین با نام تجاری رومنسین متعلق به یک گروه از مواد افزودنی خوراک بنام یونوفرها می باشد. یونوفرها به طور گسترده ای در صنعت دامداری از سال 1977 استفاده میشود و تا ثیر  آن در بهبود بازده خوراک به خوبی شناخته شده است و اخیرا" برای استفاده در رژیم های غذایی گاوهای شیری  مورد تائید قرار گرفته است
نحوه عمل   
نحوه عمل موننسین پیچیده است اما به خوبی مورد مطالعه قرار گرفته است . موننسین باعث تغییر مطلوب جمعیت شکمبه یعنی تولید اسید پروپیونیک بیشتر نسبت به اسید استیک و اسید بوتیریک می گردد. که این تغییرات سنتز گلوکز و بهره وری ا نرژی قابل سوخت و ساز را بهبود می بخشد. این اثرات مثبت است و باعث سلامتی (کاهش کتوز-حفظ جفت و جابجایی شیردان) می گردد.اثرات دیگر مو ننسین عبارتند از : تغییر در مصرف غذا – بهبود سوخت و ساز نیتروژن و کاهش تولید گاز متان .  
ادعا هایی جدید برای خوراک گاوهای شیری

واكسن كشته بر علیه بیماری تب برفكی
این واكسن توسط انستیتوی مركزی دامپزشكی در شهر لیسناد هلند طراحی و تولید می شود. اساس كار ویروسهای تب برفكی تولید شده در سوسپانسیون كشت سلولی سلول BH است. ویروس ها توسط اتیل آمین مضاعف غیر فعال شده، تغلیظ گشته و در یك سیستم بسته توسط پروپیلن گلیكول رسوب داده می شوند. متعاقبا آنتی ژن ها شامل 146 ذره در محیط بالای ازت مایع نگهداری می شوند تا برای تولید نهایی و فرموله كردن بصورت بصورت واكسن امولسیون دوبل روغنی یا واكسن حامل آلومینیوم هیدروكساید / ساپونین مصرف شوند. در تمامی مراحل تولید GMP حاكم بوده و واكسن مطابق با اصول فارماكوپه اروپا در رابطه با ایمنی، قابلیت و استریل بودن تولید می شود. واكسن ها می توانند بصورت مونووالان یا مولتی والان و شامل پادتن های A, O, C, Asia1, SAT 1, SAT 2, SAT 3 باشند.
قدرت پادتن واكسن توسط تست PD50 اندازه گیری می شود كه شامل درگیر كردن سه گروه دام هدف در سه دوز مختلف(1، 4/1، 16/1 دوز) است. مطابق با فارماكوپه اروپا اروپا هر دوز واكسن باید حاوی حداقل 3PD50 باشد. حداقل استاندارد مورد قبول برای دسی واك تب برفكی 6PD50 در هر دوز است. این مقدار مطابق با توصیه جدید اروپای متحد جهت حصول به محافظت كامل حتی در شرایط آندومیك بیماری است.

به بیان بسیار ساده، طیور گوشتی امروزی نیاز به ۱) غذا و آب ۲) حفاظت محیطی و۳) شرایط بهداشتی دارند. بدلیل اهمیت حیاتی این سه عامل برای بقاء و عملکرد مناسب طیور گوشتی، تعیین اولویت هر کدام بر دیگری عملأ غیر ممکن است . اما در این میان حفاظت محیطی احتمالاً بیشترین تغییر پذیری را دارد و شرایطی است که مرغداران گوشتی به وسیله مدیریت آن می توانند ماندگاری و عملکرد گله‌های خود را بهبود بخشند .اما منظور از حفاظت محیطی چیست؟‌ مفهوم این اصطلاح از سالن مرغداری آغاز می گردد و عبارت از تأمین حفاظت گله در برابر تمامی شرایط نامساعد محیطی می باشد . عوامل بحرانی مدیریت در حفاظت محیطی شامل دما ، کیفیت هوا و کیفیت بستر است. البته باید توجه نمود که این عوامل در ارتباط با یکدیگر هستند  به این مفهوم که اگر مرغدار یکی از شرایط مذکور را بهبود بخشد ( یا تضعیف نماید ) عوامل دیگر نیز بطور معمول بهبود یافته ( یا تضعیف می شوند)‌. برای مثال، تأمین هوای تازه (کیفیت