علل ایجاد بستر خیس در طیور

چاپ

altبستر خیس زا که علت آن بروز اسهال در گله میباشد نباید با آنتریت و یا تورم روده اشتباه نمود . عوامل مدیریتی، تغذیه ای و بیناریها میتوانند سبب بروز این مشکل شوند. در صورتیکه آنتریت عبارت از تورم بافت مخاطی روده در عوامل مثل کوکسیدیوز و غیره میباشد .در حالت طبیعی مدفوع با منشا روده ای در طیور دارای رنگ حنایی و یا قهوه ای با رسوب اورات در سطح آن میباشد که 12 تا 16 بار در شبانه روز تخلیه میگردد. مدفوعی که منشا آن از

سکوم باشد دارای رنگ قهوه ای تیره ، به صورت نیمه مایع و معمولا یک یا دو بار در شبانه روز دفع میشود که این نوع مدفوع نیز نباید با مدفوع اسهالی اشتباه گردد . بستر در سطح و عمق آن از نظر قوام و چسبندگی یکسان باشد . در شرایط مدریتی مناسب و سلامت گله ، با توجه به سن ، رطوبت بستر میتواند بین 10 تا 30 درصد متغیر باشد ، اگر چه در مناطق گرم و بسیار خشک رطوبت به 5 درصد نیز ممکن است کاهش یابد . بستری که دارای چنین شرایطی باشد بعد از چسبندگی در اثر فشردن در بین انگشتان ، بلافاصله ذرات آن از هم دیگر جدا خواهد شد که وجود این حالت عدم چسبندگی ناشی از فعالیت باکتریهای موجود در آن میباشد .بستری که رطوبت آن بیشتر از 30 درصد باشد بعد از فشردگی در دست حالت خود را حفظ کرده و ذرات آن از همدیگر جدا نخواهد شد . بستر خیس گاهی به بستری گفته میشود که فقط سطح آن مرطوب و چسبنده باشد ولی قسنمت های عمقی آن ممکن است خشک باشد .در چنین شرایطی سطحی بستر بعد از خشک شدن تشکیل لایهای چسبنده و سفت را میدهند و به عبارت دیگر از نظر قوام و چسبندگی در سطح و عمق از یکدیگر متفاوت میباشند . وجود بستر سفت در نقاطی از سالن سبب میشود که طیور تمالی به نشستن در این محل ها راداشته باشد و لذا بعلت نرسیدن گرمای بدن طیور به این نقاط و عدم ففالیت باکتری های موجود در آن رطوبت و چسبندگی باز هم بیشتر خواهد شد . در صورت وجود چنین حالتی در بستر با بهبود شرایط مدیریتی و زیرو رو کردن بستر باید اقدام به رفع این مشکل کرده و در صورت نیاز مقداری بستر تازه اضافه نمود تا مرغ ها تشویق به نشستن در آن نقاط شوند . با جلوگیری از ریزش آب در سالن ، تنظیم مقدار و ارتفاع آبخوری ها و بهبود تهویه میتوان از تشکیل بستر بهم چسبیده و سفت شده جلوگیری نمود . در میان عوامل مدیریتی ، تهویه میتواند بیشترین نقش را داشته باشد . 1000 قطعه مرغ در شبانه روز حدود 500 لیتر آب از طریق مدفوع دفع میکنند . ته.یه ناقص که قادر به تخلیه این مقدار آب از سالن نباشد به آسانی و بویژه در زمستان میتواند سبب بروز بستر خیس و ایجاد چسبندگی در سطح آن گردد . تغذیه و رابطه آن با  بستر خیس در طیور فعالیت کلیه در طیور بصورت مداوم و ادرار که بهصورت مایع غلیظ موکوسی و حاوی مقدار زیادی اورات است با پوشاندن سطح مدفوع ، دفعمیگردد . مکانیسمی که بنام جریان برگشتی نامیده میشود سبب میگردد مقداری از آب و الکترولیت ها مجددا در راست روده جذب شده و تعادل الکترولیتی برقرار گردد . افزایش مصرف آب صرف نظر از علت آن میتواند سبب بروز اسهال ، مدفوع آبکی و بستر  خیس گردد که به تعدادی از آنها اشاره میشود .

1-  جیره بندی دان و یا ناکافی بودن دان این مورد بویژه در گلههای مادر گوشتی که دان جیره بندی میگردد بوضوح دیده میشود .
2- کیفیت آب و دان مصرفی از نظر سدیم ،پتاسیم و منیزیم . سدیم و پتاسیم حجم آب بدن را تنظیم میکنند. وجود مقدار زیادی سدیم در آب مصرفی و یا در دان که میتواند بصورت نمک باشد سبب افزایش مصرف آب خواهد شد . وجود پتاسیم اضافی نیز که میتواند ناشی از وجود آن در موادی مثل کنجاله سویا ، ملاس و غیره باشدنظیر سدیم سبب افزایش مصرف آب و اسهال خواهد شد . منیزیوم از عناصری است که بعلت وفور در مواد اولیه مورد استفاده دان ، به مکمل طیور افزوده نمیشود ، معهذا وجود مقدار زیادی از این عنصر در آب سبب بروز عارضه اسهال و خیس شدن بستر خواهد شد .
3- متعادل نبودن جیره از نظر مقدار پروتئن و اضافه بودن و بویژه وجود پروتئین با کیفیت وقابلیت هضم کم در آن ، وجود چنین پروتئینی که بخوبی هضم و جذب نشده باشد در انتهای روده در اثر تخمیر میکروبی ، سبب بروز اسهال میگردد . بروز عارضه سوختگی مفصل خرگوشی در نیمچه های گوشتی  ناشی از مقادیر زیادی پروتئین با قابلیت هضم کم ، نظیر پودر گوشت و ضایعات کشتار گاهی در جیره میباشد
4-  وجود مقادیر زیادی قند جذب نشده در موادی مثل جو و تغییر فشار اسمزی ناشی از آن در روده ، اسهال بروز خواهد کرد .
5-  تغییر ناگهانی مواد اولیه و فرمول دان نیز میتواند سبب ایجاد اسهال در طیور شود .
6-  افزودن چربی  با کیفیت پایین و غیر قابل هضم از دیگر عوامل بروز اسهال و مدفوع آبکی در طیور میباشد .
7-  ویروس ها ، باکتری هاو مایکوتوکسین ها نیز نقش مهمی در ایجاد عارضه اسهال در طیور میتواند 
8- مصرف آنتی بیوتیک ها و انواع داروهای ضد میکروبی  نیز یکی از علل اصلی بروز اسهال در طیور میباشد . بروز اسهال ناشی از ترکیبات ضد میکروبی بویژه در کشورهایی که بصورت مداوم ار این مواد استفاده میشود یکی از مشکلات این صنعت میباشد که متاسفانه کمتر به آن نیز توجه شده و حتی تصور میشود که با مصرف این ترکیبات بروز اسهال باید کمتر نیز گردد. مصرف ترکیبات ضد میکروبی با تغییر فلور میکروبی روده و ایجاد عدم تعادل بین میکرو ارگانیزم ها مفید و مضر سبب بروز اسهال میشوند .

عواقب ناشی از وجود بستر خیس در طیور
1-   افزایش مقدار آمونیاک در سالن که ناشی از تخمیر اوره میباشد . 2-   کاهش مصرف دان ناشی از افزایش آمونیاک و بروز و یا تشدید عوارض تنفسی و مستعد شدن گله به بیماری های میکروبی و کولی باسیلوز . 3- کاهش جذب مواد و کاهش راندمان و عملکرد گله . 4- مستعد شدن گله به بیماری های روده و بویژه کوکسیدیوز .5- آلودگی سطح خارجی پرنده ، افزایشس تورم مفصل خرگوشی و ایجاد زخم در جناغ سینه که در نهایت منجر به حذف تعداد بیشتری از طیور در کشتارگاه خواهد شد .

 

 

منبع: poultry-new.blogfa